Akne ve sivilce aynı anlama gelen sözcüklerdir. Kıl köklerinin ve yağ bezlerinin tıkanması sonucu meydana gelir. Cildin yağ üreten bezleri olan yağ bezleri, fazla sebum ürettiğinde (cildi nemlendiren yağ) gözeneklerin içine ölü deri hücreleri sıkışabilir. Bu da beyaz veya siyah noktalara neden olabilir. Bakteriler gözeneklerde sıkışıp kaldığında iltihaplı sivilceler oluşabilir. Genellikle yüz, alın, göğüs, üst sırt ve omuzlarda görülür. Akne, her yaşta insanı etkileyebilir, ancak gençler arasında en yaygın olanıdır.
Özellikle ergenlik döneminde görülen akne, yüzde 85’e kadar gençlerde görülürken, 30’lu, 40’lı ve daha ileri yaşlarda da meydana gelebilen bir cilt hastalığıdır. Sivilceler genellikle kırmızı renkte, sarı iltihaplı veya iltihapsız kabarcıklar, siyah noktalar (açık komedonlar), beyaz kabartılar (kapalı komedonlar) ve bazen iri kist benzeri lezyonlar şeklinde oluşabilir.
Akne oluşumunu tetikleyen faktörler arasında hormonlar, ilaçlar ve karbonhidrat açısından zengin gıdalar bulunabilir. Cilt gözenekleri tıkandığında bakteriler için uygun bir üreme alanı oluşur ve bu bakterilerin çoğalması zamanla iltihaba yol açar. Akne oluşumunun bazı nedenleri ise şunlar olabilir:
Bazı ilaçlar
Hormon aktivitesindeki artış (androjenler)
Fazla yağ üretimi
Yağ ve ölü deri hücreleri tarafından tıkanmış gözenekler
Sivilce sıkma veya tahriş
Kirlilik (bakteryel oluşuma zemin hazırlar)
Sigara kullanımı
Hormon seviyelerindeki değişiklikler, ergenlik dönemi, adet döngüsü, hamilelik, doğum kontrol hapları ve stres gibi faktörler de akne oluşumuna katkıda bulunabilir.
Akne belirtileri ve semptomları şiddetine göre değişebilir. Beyaz sivilceler, siyah noktalar, kırmızı papüller, büyük nodüller ve irin dolu kistik lezyonlar gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Sivilce iltihabı genellikle kızarıklık ve hassasiyete neden olur. Tedavi edilmezse koyu lekeler ve yara izleri gibi ek semptomlar da görülebilir.
Akne tedavisi çeşitli yöntemlerle yapılabilir. Benzoil peroksit, antibiyotikler, retinoidler, drenaj, fototerapi ve lazer gibi tedavi yöntemleri kullanılabilir. Ancak her bireyin akne tedavisi farklı olabilir ve uzman bir dermatolog tarafından yönlendirilmelidir.
