Akut Pankreatit

Akut pankreatit, pankreasın aniden iltihaplanmasıyla ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur. Sindirimde görevli olan pankreasın enzimleri, normalde bağırsakta aktif hale gelmesi gerekirken pankreas dokusunda aktifleşir. Bu durum, doku hasarına ve şiddetli karın ağrısına neden olur. Erken müdahale edilmediğinde hayati risk taşıyabilir.

Akut Pankreatit Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler genellikle aniden başlar ve şunları içerebilir:

  • Karın üst bölgesinde, sırta vuran şiddetli ağrı

  • Bulantı ve kusma

  • Ateş

  • Karında şişkinlik ve hassasiyet

  • Hızlı kalp atışı

  • Sindirim problemleri (ishal, yağlı dışkı)

  • Ciltte sararma (nadir durumlarda)

Ağrı genellikle yemek sonrası şiddetlenir ve yatarken artabilir. Bu belirtileri yaşayan bireylerin vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurması önemlidir.

Akut Pankreatitin Nedenleri Nelerdir?

Akut pankreatite neden olabilecek başlıca etkenler:

  • Safra taşı: Pankreas kanalını tıkayarak iltihaplanmayı tetikleyebilir.

  • Aşırı alkol tüketimi: Özellikle uzun süreli ve yoğun alkol alımı risk oluşturur.

  • Yüksek trigliserid düzeyleri

  • Karın travması veya cerrahi müdahale

  • Bazı ilaçlar

  • Enfeksiyonlar

  • Genetik yatkınlık

Bazı durumlarda neden tam olarak belirlenemez; bu tür vakalara “idiopatik pankreatit” denir.

Akut Pankreatit Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı süreci, klinik belirtilerin değerlendirilmesi ve aşağıdaki testlerle desteklenir:

  • Kan testleri: Amilaz ve lipaz enzim düzeyleri ölçülür.

  • Ultrasonografi: Safra taşı varlığı araştırılır.

  • BT (Bilgisayarlı Tomografi): Pankreasın durumu detaylı incelenir.

  • MRCP: Safra ve pankreas kanallarının görüntülenmesini sağlar.

Erken ve doğru teşhis, komplikasyon riskini azaltmada büyük rol oynar.

Akut Pankreatit Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi süreci genellikle hastanede yürütülür:

  • Sıvı ve elektrolit desteği: Damar yoluyla verilir.

  • Ağrı kontrolü: Güçlü ağrı kesiciler kullanılır.

  • Beslenme desteği: Hafif vakalarda ağızdan beslenme başlanabilir. Ağır vakalarda damar yoluyla veya nazogastrik tüple beslenme uygulanır.

  • Altta yatan nedenin tedavisi: Safra taşı varsa ERCP gibi işlemler gerekebilir.

Nadiren, pankreas dokusunda oluşan ölü alanlar cerrahi müdahale ile temizlenir.

👉 Akut pankreatit şüpheniz varsa, vakit kaybetmeden DoktorNow hekimleriyle online görüntülü görüşme başlatabilirsiniz.

Akut Pankreatit Hakkında Sık Sorulan Sorular

1Akut pankreatit ölümcül müdür?
Şiddetli formlarında yaşamı tehdit edebilir. Erken teşhis ve uygun tedaviyle iyileşme şansı yüksektir.
2Akut ve kronik pankreatit arasındaki fark nedir?
Akut pankreatit ani başlar ve genellikle geçicidir. Kronik pankreatit ise uzun süreli hasara yol açar.
3Akut pankreatit tekrarlar mı?
Evet, özellikle alkol kullanımı veya tedavi edilmemiş safra taşları varsa tekrarlayabilir.
4Tedavi sürecinde ne yemeli?
Hafif ve yağsız beslenme önerilir. Doktor kontrolünde beslenme planı oluşturulmalıdır.
5Akut pankreatit sonrası nelere dikkat edilmeli?
Alkol ve ağır yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı, düzenli kontroller ihmal edilmemelidir.