Aft Ağız Yarası
Aft, ağız içi mukozasında genellikle yanak, dudak içi, dil veya diş etlerinde oluşan, ağrılı ve beyazımsı yüzeye sahip küçük ülserlerdir. Tıbbi adı “aftöz stomatit” olan bu lezyonlar, toplumda oldukça yaygındır ve her yaştan bireyi etkileyebilir. Aftlar genellikle ciddi bir sağlık sorununun belirtisi değildir, ancak ağrıya ve yaşam kalitesinde geçici düşüşe yol açabilir.

Aft Belirtileri Nelerdir?
Aftlar ağız içinde birkaç gün içinde ortaya çıkan ve 1-2 hafta süren yaralarla karakterizedir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
-
Ağız içinde beyaz, sarı veya gri renkli küçük ülserler
-
Yaraların çevresinde kırmızı bir halka
-
Konuşurken, yemek yerken ya da diş fırçalarken artan ağrı
-
Nadiren ateş ve lenf bezlerinde şişlik
-
Özellikle dilde ve dudak içinde yanma hissi
Genellikle tek başlarına çıkarlar ama bazı kişilerde aynı anda birden fazla aft görülebilir.
Aft Neden Oluşur?
Aftların oluşum nedenleri tam olarak bilinmese de, aşağıdaki etkenlerin bu yaraların ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülmektedir:
-
Stres ve yorgunluk: Duygusal stres bağışıklık sistemini etkileyerek aftlara neden olabilir.
-
Ağız travmaları: Sert yiyecekler, diş fırçalama veya yanak ısırma gibi fiziksel travmalar aft oluşumunu tetikleyebilir.
-
Besin eksiklikleri: B12 vitamini, folik asit, çinko ve demir eksikliği aft oluşumuyla ilişkilidir.
-
Hormonal değişiklikler: Kadınlarda regl döneminde aft sıklığında artış görülebilir.
-
Bağışıklık sistemi hastalıkları: Behçet hastalığı, Crohn hastalığı gibi sistemik rahatsızlıklarla birlikte görülebilir.
-
Alerjiler ve bazı gıdalar: Sitrus meyveleri, çikolata, kahve, fındık ve baharatlı yiyecekler bazı kişilerde tetikleyici olabilir.
Aft Nasıl Teşhis Edilir?
Aftlar genellikle gözle muayene ile kolayca tanınabilir. Tekrarlayan ya da alışılmadık büyüklükteki aftlar için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
-
Kan testleri: Vitamin ve mineral eksikliklerini belirlemek için
-
Alerji testleri: Besin veya çevresel alerjenlere karşı reaksiyon olup olmadığını anlamak için
-
Biyopsi: Şüpheli vakalarda nadiren uygulanır
Ağız Yarası Nasıl Tedavi Edilir?
Aftlar genellikle kendiliğinden iyileşir, ancak aşağıdaki yöntemlerle iyileşme süreci hızlandırılabilir ve ağrı hafifletilebilir:
-
Antiseptik gargaralar: Bakteri birikimini azaltarak enfeksiyon riskini düşürür.
-
Topikal kortikosteroidler: İltihabı ve ağrıyı azaltır.
-
Lokal anestezik içerikli kremler veya jeller: Geçici ağrı kesici etki sağlar.
-
Vitamin takviyeleri: Özellikle B12, demir ve çinko eksikliğine bağlı aftlarda etkilidir.
-
Doğal çözümler: Tuzlu su gargarası, karbonatla yapılan ağız çalkalamaları veya papatya çayı gibi bitkisel destekler bazı kişilerde rahatlama sağlar.
İyileşmeyen, sık tekrarlayan ya da büyük boyutlu aftlar için uzman bir hekime başvurulmalıdır. DoktorNow üzerinden görüntülü görüşme ile hekiminize danışabilirsiniz.