Akut kolesistit, safra kesesinin ani ve şiddetli bir şekilde iltihaplandığı bir durumdur. Genellikle safra kesesindeki safra taşlarının tıkanması sonucu oluşur. Safra kesesi, karın bölgesinde karaciğerin altında bulunan bir organdır ve sindirim sürecinde safra salgılar.
Akut kolesistit, safra taşı tıkanıklığından dolayı safra kesesi içindeki safra akışının engellenmesiyle başlar. Tıkanma, safra kesesinin içindeki basıncın artmasına ve bakterilerin çoğalmasına yol açar. Bu da safra kesesinde iltihaplanmaya ve enfeksiyona neden olur.
Akut kolesistitin belirtileri arasında şiddetli karın ağrısı (genellikle sağ üst kadranda lokalize), ateş, bulantı, kusma, karın hassasiyeti, iştah kaybı ve sarılık belirtileri (cilt ve göz beyazlarının sararması) sayılabilir. Hastalık semptomları hızla ortaya çıkar ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Akut kolesistit tanısı, semptomların değerlendirilmesi, fizik muayene, kan testleri (iltihap belirteçleri, karaciğer fonksiyon testleri), görüntüleme yöntemleri (ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi) ve bazen safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılması gereken durumlarda laparoskopik kolesistektomi gibi cerrahi işlemlerle konulabilir.
Tedavi genellikle cerrahi müdahaleyi içerir. Akut atak sırasında hastaların çoğu için safra kesesinin çıkarılması (kolesistektomi) önerilir. Laparoskopik kolesistektomi, minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir ve genellikle daha hızlı bir iyileşme süreci sağlar. Antibiyotik tedavisi de enfeksiyon kontrolü için kullanılabilir.
Akut kolesistit ciddi bir durumdur ve tedavi edilmezse komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar arasında safra kesesi veya safra yolları enfeksiyonu, safra kesesi perforasyonu, safra peritoniti (karın boşluğunda enfeksiyon), safra kesesi taşının tıkanması ve pankreatit (pankreas iltihabı) gibi durumlar bulunur. Bu nedenle, akut kolesistit semptomları yaşayan bir kişi derhal tıbbi yardım aramalıdır.
