Solunum yollarını daraltan ve solunumu güçleştiren kronik bir hastalıktır. Genellikle alerjenlere, duman gibi tetikleyicilere tepki olarak ortaya çıkar. Bu durumda solunum yollarını çevreleyen düz kaslar kasılır ve yapışkan mukus üretimi artar, bu da solunum yollarının daralmasına yol açar. Hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyebilen astımın risk faktörleri arasında düşük hava kalitesine sahip şehirlerde yaşamak, sigara içmek veya pasif içici olmak, alerjilere sahip olmak, aile geçmişinde astım veya alerji öyküsü bulunması yer alır.
Astımın nedeni tam olarak anlaşılmamakla birlikte genetik faktörler, enfeksiyonlar, çevresel etkiler ve kişisel tıbbi durumun birleşimi sonucu ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. Astımın tetikleyicileri arasında polenler, evcil hayvanlar, toz akarları, egzersiz, duman, aşırı sıcak veya soğuk hava, hava kirliliği, kimyasal kokular, obezite, stres, viral enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, işlenmiş yiyeceklerdeki katkı maddeleri yer alır.
Astım genellikle ataklar halinde seyreder ve belirtiler alevlendiğinde ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında hırıltılı veya ıslık sesli nefes alma, öksürük, göğüste sıkışma veya ağrı, nefes darlığı yer alır.
Astım tanısı koymak için doktor önce tıbbi geçmişi dinler ve fiziksel muayene yapar. Ayrıca bazı testler de kullanılır:
Spirometre: Solunum yolundaki daralmanın derecesini ölçmek için kullanılan bir testtir.
Zirve Akım Ölçümü: Akciğer fonksiyonlarındaki değişiklikleri izlemek için kullanılır.
Görüntüleme: Göğüs röntgeni veya bilgisayarlı tomografi ile yapılarak yapışkan mukus birikimi veya yapısal sorunlar gözlemlenebilir.
Metakolin Testi: Solunum yolu duyarlılığını değerlendirmek için kullanılır.
Alerji Testleri: Potansiyel alerjenlere karşı duyarlılığı belirlemek için kullanılır.
Tedavi, semptomları kontrol altına almak için düzenli olarak kullanılan ilaçlarla sağlanır. Astımın kesin bir tedavisi olmamakla birlikte yaşam tarzı değişiklikleri de önerilir:
Sigarayı bırakmak
Alerjenlerden kaçınmak
Kimyasal duman ve kokuları önlemek
Temiz ve nemli ortamlarda bulunmak
Uygun egzersizler yapmak
Astım tedavisi, semptomların şiddetine göre farklılık gösterebilir ve hekim tarafından belirlenir.
