Bel Fıtığı Lumbal Disk Hernisi Nedir?
Bel fıtığı, omurgalar arasında yer alan disklerin kayması veya yırtılması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Omurgalar arasında bulunan intervertebral diskler, bir çekirdek ve dış tabaka ile karakterize edilen yapılar içerirler. Bu diskler, omurgayı destekleyen ve esnekliğini sağlayan önemli bileşenlerdir.
Bel fıtığı, zorlama, düşme, ağır kaldırma veya omurga üzerindeki aşırı stres nedeniyle disklerin zayıflaması veya yırtılması sonucu meydana gelir. Bu zayıflama veya yırtılma, omurilikten çıkan sinirlere baskı yaparak şiddetli ağrılara neden olabilir. Bel fıtığı, genellikle bel bölgesinde sinir basısı oluştursa da, ağrılar bel, kalça veya bacak bölgelerinde de hissedilebilir.
Bel Fıtığının Nedenleri Nelerdir?
Bel fıtığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aile geçmişi ve aktiviteyle ilgili risk faktörleri rol oynayabilir. Bel fıtığı her yaşta ortaya çıkabilir, ancak ileri yaşlarda daha sık görülür. Fıtık oluşumuna neden olan faktörler arasında şunlar bulunur:
Yaşlanma ve dejenerasyon: Diskler zamanla aşınır ve yaşlandıkça daha hassas hale gelirler.
Aşırı kilo: Fazla kilo, omurgaya ekstra stres uygular ve fıtık oluşma riskini artırabilir.
Ağır yük kaldırmak: Ağır nesneleri yanlış şekilde kaldırmak veya aşırı yük taşımak, disklerin yırtılmasına neden olabilir.
Bel Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığı genellikle bel ağrısı ile başlar ve bu ağrı bacaklara, kalçalara ve ayaklara yayılabilir. Bununla birlikte, aşağıdaki belirtiler de bel fıtığına işaret edebilir:
- Bacaklarda veya ayaklarda karıncalanma veya uyuşukluk.
- Kas güçsüzlüğü.
- Hareket ederken zorlanma.
- İktidarsızlık.
- Bel ağrısı.
- Bacaklara vuran ağrılar.
- Çabuk yorulma.
- İdrar tutamama.
- Denge kaybı.
- Otururken ve yürürken zorluk çekme
Bel Fıtığının Tanı Yöntemleri
Bel fıtığı teşhisi, doktor tarafından hasta öyküsü alınarak ve fizik muayene ile başlar. Nörolojik muayene, hastanın kas reflekslerini ve kas gücünü test etmek için yapılabilir. Ayrıca, yüksek çözünürlüklü tanı cihazları olan röntgen, MR, BT veya CT taramaları kullanılarak omurilik veya sinir basısı tespit edilir. EMG (elektromyogram) cihazı ile hangi sinir köklerinin etkilendiği belirlenebilir.
Bel Fıtığı Tedavisi
Bel fıtığı tedavisi, hastanın belirtilerine ve şiddetine göre planlanır. İşte bel fıtığı tedavi yöntemlerinin bir gözden geçirilmesi:
Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri:
İstirahat: Bel fıtığı teşhisi konulan hastalara kısa süreli istirahat önerilebilir, ancak uzun süreli yatak istirahati tavsiye edilmez.
İlaçlar: Ağrı ve iltihap kontrolü için ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler kullanılabilir.
Fizik Tedavi: Fizik terapi, bel fıtığı olan hastaların rehabilitasyonunu ve ağrı yönetimini destekleyebilir.
Egzersiz: Bel fıtığı tedavisi için uygun egzersizler, ağrıyı azaltabilir ve omurga sağlığını iyileştirebilir.
Epidural Steroid Enjeksiyonları: Şiddetli ağrıyı hafifletmek için epidural steroid enjeksiyonları kullanılabilir.
Bel Fıtığı Cerrahisi:
Cerrahi müdahale, şiddetli ağrı, his kaybı, kuvvet kaybı veya idrar kontrolünün kaybı gibi belirtileri olan hastalara uygulanabilir.
Diskektomi: Bel fıtığı ameliyatının en yaygın şekli, fıtıklaşmış diskten bir kısmının çıkarılmasıdır.
Endoskopik Cerrahi: Mikroskop veya endoskop kullanılarak yapılan cerrahi işlemler, daha az doku hasarına neden olabilir.
Bel Fıtığı Cerrahisi Sonrası İyileşme
Bel fıtığı cerrahisinden sonra iyileşme süreci şu adımları içerebilir:
Ameliyat sonrası erken hareket: Hasta, ameliyat sonrası kısa bir süre sonra hareket etmeye teşvik edilir.
Evde iyileşme: Hasta genellikle ameliyat sonrası bir gün içinde eve taburcu edilir.
İşe dönüş süreci: İşe dönüş süreci hastanın mesleğine ve işin ağırlığına bağlı olarak değişebilir.
Egzersiz: Belirli bir süre sonra hastaya egzersizler yapması tavsiye edilir.
Bel fıtığı tedavisi hastanın belirtilerine ve durumuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. Doktorun önerilerine uygun olarak tedavi planı oluşturulmalı ve hasta iyileşme sürecinde doktorun tavsiyelerini takip etmelidir.
