Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi) Nedir?
Boyun fıtığı, omurga yapısının bir parçası olan disklerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Omurga, 33 adet omur adı verilen kemikten oluşur ve bu omurlar arasında bulunan diskler, omurgayı korurken aynı zamanda hareket etmemizi sağlarlar. Bu diskler, dayanıklı bir dış tabaka (annulus fibrosus) ve jöle benzeri bir merkez (nucleus pulposus) içerirler.
Boyun fıtığı genellikle 20-40 yaşları arasındaki kişilerde görülür ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu nedenler arasında ağır yük kaldırma, ani ve yanlış hareketler, kazalar, yaşlanma süreci ve duruş bozuklukları yer alır. Ayrıca, uzun süre masa veya bilgisayar başında oturanlar, cep telefonunu yanlış bir şekilde kullanarak boyunlarını eğenler ve uzun süre ekrana bakarak boynu zorlayanlar da risk altındadır.
Boyun Fıtığının Nedenleri
Boyun fıtığının nedenleri şunlar olabilir:
Disk Hasarı: Diskler zamanla yaşlanır ve merkezlerinde bulunan su içeriğini kaybedebilirler. Bu durum, disklerin yastıklama görevini düzgün bir şekilde yerine getirememesine yol açabilir.
Disk Yırtılması: Yanlış veya ters hareketler, ağırlık kaldırma veya travmalar sonucu disklerin dış tabakası yırtılabilir. Bu yırtık, içerideki jöle benzeri doku olan nucleus pulposus’un dışarı taşmasına neden olabilir.
Bası ve Sinir Baskısı: Disklerin içeri taşması, çevreleyen sinirlere ve omuriliğe baskı yapabilir. Bu durum, boyun ağrısı, sırt ağrısı, omuz ağrısı ve kollarda uyuşukluk gibi çeşitli şikayetlere neden olabilir.
Boyun Fıtığı Belirtileri
Boyun fıtığının belirtileri şunlar olabilir:
Boyun Ağrısı: En yaygın belirti boyun ağrısıdır. Boyunun arka kısmından başın şakaklarına kadar yayılabilir.
Sırt, Kol ve Omuz Ağrısı: Ağrı sırt, kürek kemikleri, omuzlar ve kollara yayılabilir.
Uyuşukluk ve Karıncalanma: Fıtıklaşmış disk, sinirlere baskı yaparak kollarda ve el parmaklarında uyuşukluk ve karıncalanmaya neden olabilir.
Güç Kaybı: Sinirlere yapılan baskı, kas gücünde kayıplara yol açabilir.
Duyu Kaybı: Fıtıklaşmış disk nedeniyle duyu kaybı yaşanabilir.
Elektriklenme: Bazı hastalar elektriklenme hissi yaşayabilirler.
Refleks Zayıflığı: Reflekslerde zayıflama görülebilir.
Kolda İncelme: İleri derecede fıtıklaşmış diskler kaslarda incelmeye neden olabilir.
Ayaklarda Sorunlar: Nadiren, fıtıklaşmış disk omuriliğe baskı yaparak bacaklarda sorunlara yol açabilir, bu da ayaklarda uyuşma veya idrar ve gaita kaçırmayı içerebilir.
Boyun Fıtığının Teşhisi
Boyun fıtığı teşhisi için doktor tarafından yapılan bir muayene gereklidir. Muayenede ağrının türü ve yeri belirlenmeye çalışılır, aynı zamanda kas gücü, duyu kaybı ve refleksler kontrol edilir.
Doktorunuz tanıyı kesinleştirmek için röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (CT) gibi görüntüleme yöntemlerini kullanabilir. Röntgen filmleri omurga yıprandıkça oluşan kemik çıkıntılarını ve disk aralıklarındaki daralmayı gösterebilir, ancak fıtıklaşmış diskleri veya omurilikten çıkan sinirleri gösteremez.
MR, fıtıklaşmış diskin sinirlere ve omuriliğe yapmış olduğu basıyı net bir şekilde gösterebilir. Ayrıca, elektromiyografi (EMG) ve tomografi (CT) gibi testler de kullanılabilir.
Boyun Fıtığının Tedavi Yöntemleri
Boyun fıtığı tedavisi, hastanın belirtilerine ve durumuna bağlı olarak değişebilir. Cerrahi olmayan tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
İstirahat: Belirtiler başladığında kısa bir süre istirahat etmek faydalı olabilir.
Boyunluk: Boyunluk kullanmak, boyun kaslarının dinlenmesine yardımcı olabilir.
İlaç Tedavisi: Doktorunuz ağrı ve iltihap kontrolü için ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler önerebilir.
Fizik Tedavi: Fizik tedavi, boyun kaslarını güçlendirmeye ve esnekliği artırmaya yardımcı olabilir.
Egzersiz: Doktor veya fizyoterapist tarafından önerilen özel egzersizleri yapmak, iyileşmeye yardımcı olabilir.
Spinal Enjeksiyonlar: Bazı durumlarda, doktorunuz sinir tahrişini azaltmak için epidural steroid enjeksiyonları önerebilir.
Cerrahi tedavi gerektiren vakalarda, diskektomi adı verilen bir işlem yapılır. Bu işlem sırasında fıtıklaşmış disk veya bası yapan bölüm çıkarılır. Ameliyat omurganın önünden veya arkasından yapılabilir ve bazen füzyon işlemi de gerekebilir.
Boyun fıtığı birçok farklı nedenle ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır ve belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Tedavi seçenekleri hastanın durumuna bağlı olarak değişir ve cerrahi olmayan yöntemler genellikle ilk tercih edilen seçeneklerdir. Hastaların doktorlarıyla işbirliği yaparak en uygun tedavi planını belirlemeleri önemlidir.
