Çene Geriliği
Çene geriliği ya da tıbbi adıyla retrognati, alt çenenin (mandibula) üst çeneye göre geride konumlanması durumudur. Bu durum doğuştan olabileceği gibi, büyüme ve gelişim döneminde çene kemiklerinin orantısız büyümesi sonucu da ortaya çıkabilir.
Çene geriliği sadece estetik bir sorun değil, aynı zamanda solunum, konuşma ve çiğneme fonksiyonlarını da etkileyebilen bir rahatsızlıktır.

Çene Geriliği Neden Olur?
Çene geriliği farklı nedenlerle gelişebilir. En sık görülen nedenler şunlardır:
-
Genetik faktörler: Ailede çene geriliği öyküsü olan kişilerde daha sık görülür.
-
Çocukluk döneminde emzik veya biberonun uzun süreli kullanımı
-
Ağızdan soluma alışkanlığı: Burun tıkanıklığı nedeniyle uzun süre ağızdan nefes almak çene gelişimini olumsuz etkileyebilir.
-
Alt çene kemiği gelişim geriliği: Kemik büyümesindeki bozukluklar nedeniyle alt çene yeterince uzayamaz.
-
Damak veya diş yapısı bozuklukları
-
Travmalar: Çene gelişimini etkileyen kazalar veya yaralanmalar
Çene Geriliği Belirtileri Nelerdir?
Çene geriliği genellikle yüz görünümündeki asimetrilerle fark edilir. Ancak bu durum sadece estetik değil, fonksiyonel belirtilerle de kendini gösterir:
-
Çene hattının geride görünmesi
-
Alt dişlerin, üst dişlerin çok gerisinde kapanması (maloklüzyon)
-
Dudakların tam kapanmaması
-
Çiğneme ve konuşma zorluğu
-
Uyku sırasında horlama veya nefes durması (uyku apnesi)
-
Yorgun uyanma ve kronik ağız kuruluğu
Bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa çene cerrahisi veya ortodonti uzmanına başvurmak gerekir.
Çene Geriliği Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı, hem klinik muayene hem de radyolojik görüntüleme ile konur.
-
Yüz profili analizi: Uzman, çenenin yüzle olan orantısını değerlendirir.
-
Röntgen veya sefalometrik ölçümler: Kemik yapısındaki açılar incelenir.
-
3D tomografi: Özellikle cerrahi planlamalarda detaylı bilgi sağlar.
Erken yaşta tespit edilen çene geriliği, ortodontik tedaviyle yönlendirilebilir. Ancak ileri yaşlarda genellikle cerrahi düzeltme gerekir.
Çene Geriliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi yöntemi, hastanın yaşına, çene yapısına ve deformitenin şiddetine göre belirlenir.
1. Ortodontik Tedavi (Tel Tedavisi)
Çocukluk ve ergenlik döneminde, kemik gelişimi devam ettiği için ortodontik apareylerle çene öne alınabilir.
Fonksiyonel apareyler sayesinde çene gelişimi yönlendirilebilir ve cerrahiye gerek kalmadan düzelme sağlanabilir.
2. Ortognatik Cerrahi (Çene Ameliyatı)
Erişkin hastalarda, çene kemiği gelişimi tamamlandığı için kalıcı çözüm cerrahidir.
Ortognatik cerrahiyle alt çene öne alınır, yüz orantısı ve çiğneme dengesi yeniden sağlanır.
Ameliyat sonrası 2–4 hafta içinde normal fonksiyonlara dönülebilir.
3. Kombine Yaklaşım
Bazı vakalarda, ortodontik tedavi ve cerrahi yöntem bir arada uygulanır.
Önce diş ve çene pozisyonu tel tedavisiyle hazırlanır, ardından cerrahiyle çene yapısı düzeltilir.
Evde Uygulanabilecek Destekleyici Önlemler
-
Yüz kaslarını güçlendiren basit çene egzersizleri yapılabilir.
-
Uyku sırasında baş pozisyonu düzeltilebilir.
-
Çiğneme fonksiyonunu artırmak için diş sağlığı korunmalıdır.
Ancak bu yöntemler sadece destek amaçlıdır; anatomik çene geriliğini tedavi etmez.








