Mide Kanaması Nedir?
Mide kanaması, gastrointestinal sistem (yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı, rektum, anüs) kanamaları arasında yer alır. Ülkemizde oldukça sık görülen bir sağlık sorunudur ve tüm sindirim sistemi kanamalarının yaklaşık %90’ını oluşturur. Bu rahatsızlık genellikle 60 yaş ve üzeri kişilerde daha sık görülür ve erkeklerde kadınlara oranla daha fazla rastlanır.
Mide kanamasının çeşitli nedenleri vardır, ve bazı risk faktörleri bu kanamaya yol açabilir. Bu faktörler arasında yanlış ve bilinçsiz ilaç kullanımı, yaşla birlikte artan böbrek, kalp, romatizma ve eklem rahatsızlıkları için kullanılan ilaçlar, ülser, tümör, sağlıksız beslenme, sigara ve alkol tüketimi yer almaktadır. İleri görüntüleme teknolojileri sayesinde kanamanın kaynağı tespit edilebilir, ve tedavi planı kanamanın nedenine göre şekillenir.
Mide kanaması türleri iki ana grupta incelenebilir: 1 ila 6 hafta süren mide kanamaları “akut mide kanamaları” olarak adlandırılırken, 6 haftadan daha uzun süren kanamalara “kronik mide kanamaları” denir.
Mide kanaması ciddi bir sağlık sorunudur ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Ayrıca, mide kanaması tedavi edilebilir olsa da nüks etme riski taşır.
Nedenleri
Mide Kanaması Neden Olur?
Mide kanamasının en yaygın nedeni mide ülserleridir. Mide kanamasına yol açan diğer nedenler arasında şunlar bulunur:
Mide ve yemek borusunun birleştiği noktalardaki yaralar.
Karaciğer hastalıklarına bağlı olarak yemek borusunun alt kısmındaki varis şeklindeki yapılar.
Üst gastrointestinal sistemde mevcut olan tümörler.
Helicobacter pylori bakterisi.
Aşırı baharatlı yiyeceklerin tüketimi.
Tedavisi olmayan veya henüz teşhis edilmemiş ülser hastalıkları.
Özofajit.
Mallory-Weiss sendromu.
Ailevi ve çevresel faktörler.
Yanlış ve bilinçsiz ilaç kullanımı.
Kafa travmalarına bağlı olarak gelişen kanamalar.
Stres ve gerginlik durumları.
Kan sulandırıcı ilaç kullanımı.
Zayıf bünye yapısı.
Mide asidini artırıcı ilaçların kullanımı.
Cerrahi operasyonlar.
Tedavi edilemeyen ülsere bağlı olarak ortaya çıkma.
Aşırı miktarda alkol ve sigara tüketimine bağlı olarak oluşabilecek mide yırtılmaları.
Mide kanaması nüks edebilme riski yüksek bir rahatsızlık olduğundan, bu nedenleri hayatınızdan çıkarmak veya azaltmak, daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir.
Mide Kanaması Nasıl oluşur?
Mide kanaması genellikle yemek borusu ile mideyi birleştiren noktada veya mide iç duvarında oluşan yaralardan kaynaklanır. Tümörler veya ülserlere bağlı olarak midede aşınma veya tahribat meydana gelebilir ve bu durum mide kanamasına yol açabilir. Bazı durumlarda, mide duvarında yer alan küçük bir yara bile kan sulandırıcı ilaçların etkisiyle kanamaya başlayabilir ve pıhtılaşmanın sağlanamadığı durumlarda mide kanaması oluşabilir.
Belirtiler
Mide Kanaması Belirtileri Nelerdir?
Mide kanaması belirtileri bireyden bireye değişebilir, çünkü bazı kişilerde ani, etkin ve sürekli bir kanama meydana gelirken, diğerlerinde ise kanama miktarı çok az olabilir. Ancak mide kanamasının en yaygın belirtileri şunlar olabilir:
Yorgunluk.
Baş dönmesi.
Kansızlık.
Mide yanması.
Karın ağrısı.
Bayılma ve şok.
Mide kanamasının diğer belirtileri şunlar olabilir:
Siyah renkte dışkı (melena).
İshal sorunları.
Üst batın rahatsızlığı ve ağrı.
Şiddetli mide ağrıları.
Mide yanması ve ekşimesi.
Hızlı kalp atışı.
Nefes darlığı.
Aşırı terleme.
İştahsızlık.
Ani baş dönmesi atakları.
Mide bulantısı ve kusma.
Hazımsızlık ve şişkinlik.
Tansiyon düşüklüğü ve göz kararması.
Kusmuğun kahve telvesi gibi veya kırmızı renkte olması (hematemez).
Bitkinlik, halsizlik ve ayakta zor durma hali.
Tanı Yöntemleri
Mide Kanaması Tanısı Nasıl Koyulur?
Mide kanamasının tanısı, belirtiler ve fizik muayene ile başlar. Hekim, hastanın kullandığı ilaçlar, maruz kaldığı maddeler, ülser varlığı, kilo kaybı, iştahsızlık, kusma, ailevi ve çevresel faktörler gibi önemli soruları sorduktan sonra hastayı muayene eder. Kan kaybının derecesi, diğer hastalıkların varlığı ve parametrelerin incelenmesi önemlidir.
Gerektiğinde endoskopi, anjiyografi ve enteroskopi gibi ileri görüntüleme yöntemlerini kullanarak mide kanamasının kaynağı tespit edilir. Kan kaybı çok ciddi ise, kan transfüzyonu gerekebilir.
Mide kanaması tanısı koyulduğunda, tedaviye hemen başlanmalıdır.
Mide Kanamasında İlk Yardım
Mide kanaması belirtileri yaşayan kişilere yapılan yanlış ilk yardım müdahaleleri, durumu daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle, aşağıdaki yanlışlar yapılmamalıdır:
Ağrı kesici vermek.
Yemek yedirmeye çalışmak.
Süt içirmek.
Mide kanaması şüphesi varsa, en kısa sürede bir tıbbi yardım alınmalıdır. Kanama miktarının, gözlemle ölçülememesi nedeniyle hayatı tehdit edecek derecede kan kaybı ile sonuuçlanabilir.
Tedavi Yöntemleri
Mide Kanaması Nasıl Tedavi Edilir?
Mide kanaması tedavisinin ilk adımı, kanamanın kaynağını tespit etmektir. Tedavinin amacı, kanamanın durmasını sağlamaktır. Kanama kaynağının tespit edilmesinin ardından, aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
Kanayan bölgenin hemoklips ile kapatılması: Hemoklips, kanayan bölgeyi kapatmak için kullanılan bir yöntemdir. Klipsler, yaraların iyileşmesinin ardından kendiliğinden düşer.
İlaç tedavisi: Kanama varislerden veya ülserlerden kaynaklanıyorsa, ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kanamayı durdurabilir.
Endoskopi: Endoskopi ile mide iç yüzeyi incelenebilir ve kanamanın kaynağı belirlenebilir.
Cerrahi müdahale: İlaç veya endoskopi tedavisi yetersizse, cerrahi müdahale gerekebilir.
Kanayan bölgenin türüne ve şiddetine bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri kullanılabilir. Örneğin, mide kanseri nedeniyle kanama varsa, kemoterapi veya radyoterapi gibi yöntemler tercih edilebilir.
Ayrıca, kanamanın nedeninin belirlenmesi, ileride oluşabilecek sorunların önlenmesine yardımcı olur. Hafif kanamaları olan hastalarda, uygun bir diyet programı uygulanabilir. Lif açısından zengin gıdalar tüketmek, demir eksikliğini önlemeye yardımcı olabilir.
Mide Kanaması Sonrası Beslenme Düzeni
Mide kanaması geçiren bireylerin, iyileşmelerini hızlandırmak için dikkatli bir beslenme programı izlemeleri önemlidir. Mide kanaması sonrası beslenme programı aşağıdaki ipuçlarını içerebilir:
Kahve ve alkolden kaçının.
Baharatlı yiyeceklerden uzak durun.
Süt ürünleri ve kafeinli içecekler tüketmeyin.
Lifli gıdaları tercih edin.
Demir eksikliğini önlemek için lifli gıdaları tüketin.
Ağrı kesici ilaçların kullanımını sınırlayın veya mide koruyucu ilaçlarla birlikte alın.
Mide kanaması sonrası beslenme programı, kişinin durumuna ve ihtiyacına göre özelleştirilmelidir.
