Polikistik Over Sendromu (PCOS)

Polikistik over sendromu (PCOS), kadınlarda hormon dengesizliğine ve yumurtlama bozukluğuna yol açan yaygın bir endokrin hastalıktır. Yumurtalıklarda birçok küçük kistin görülmesiyle ilişkilendirilse de, kist varlığı PCOS tanısı için tek başına yeterli değildir.

Bu sendrom;

  • Adet düzensizliği,

  • Tüylenme artışı,

  • Kilo alımı,

  • Sivilce,

  • Saç dökülmesi

 gibi hem fiziksel hem de hormonal belirtilere neden olabilir.

Önemli bir bilgi:

🔍 PCOS tedavi edilebilir bir durumdur ve erken teşhis yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır.

polikistik over belirtileri

Polikistik Over Sendromu Neden Olur?

PCOS’un kesin nedeni bilinmemekle birlikte birkaç faktör rol oynar. 

1. İnsülin Direnci

PCOS’lu kadınların çoğunda insülin direnci vardır. İnsülinin yüksek olması yumurtalıkların fazla erkeklik hormonu (androjen) üretmesine yol açabilir.

2. Hormon Dengesizlikleri

LH (luteinize edici hormon) ve FSH (folikül uyarıcı hormon) dengesizliği yumurtlamanın bozulmasına neden olur. 

3. Genetik Yatkınlık

Ailede PCOS veya tip 2 diyabet olan kişilerde risk belirgin şekilde artar.

4. Kronik Enflamasyon

Düşük dereceli inflamasyonun PCOS gelişiminde etkili olabileceği düşünülmektedir.

 

Polikistik Over Sendromu PCOS Belirtileri

Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve zaman zaman hafif-şiddetli şekilde ilerleyebilir.

 

1. Adet Düzensizliği

  • Seyrek adet görme

  • Uzun döngüler

  • Hatta hiç adet olmama (amenore)

En sık görülen belirtidir.

2. Yumurtlama Problemleri

Yumurtlamanın düzensiz olması hamile kalmayı zorlaştırabilir.

3. Tüylenme Artışı (Hirsutizm)

Çene, yüz, göğüs ve karın bölgesinde koyu renkli sert tüylerin artması.

4. Cilt Problemleri

  • Akne

  • Yağlanma

  • Koyu renkli cilt lekeleri (özellikle boyun çevresi)

5. Kilo Kontrolünde Zorluk

İnsülin direnci nedeniyle kilo vermek zorlaşabilir.

6. Saç Dökülmesi

Erkek tipi saç dökülmesi görülebilir.

 

Polikistik Over Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Tanı için aşağıdaki üç kriterden en az ikisi bulunmalıdır:

1️⃣ Adet düzensizliği

2️⃣ Fazla androjen bulguları

3️⃣ Ultrason ile çoklu folikül görünümü

Ek olarak kan testleri, tiroid fonksiyonları ve glukoz-insülin değerleri de değerlendirilir.

 

PCOS Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi kişinin hedeflerine (adet düzeni, kilo kontrolü, hamilelik planı vb.) göre belirlenir.

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

PCOS yönetiminin temelini oluşturur:

  • Düzenli egzersiz

  • Düşük glisemik indeksli beslenme

  • Kilo kontrolü

  • Uyku düzeni

Bu değişiklikler hormon dengesini belirgin şekilde iyileştirebilir. 

Medikal Tedaviler (Doktor Değerlendirmesi ile)

  • Adet düzenleyici ilaçlar

  • İnsülin direncini düzenleyen ilaçlar

  • Tüylenme artışı için anti-androjen tedavileri

  • Yumurtlama tedavileri (hamilelik planlayanlarda)

İlaç tedavileri yalnızca doktor kontrolünde uygulanmalıdır.

Dermatolojik Tedaviler

Akne ve tüylenme artışı için ek destek tedavileri uygulanabilir.

 

Aşağıdaki durumlarda uzman değerlendirmesi önerilir:

  • Adet düzensizliği 3 aydan uzun sürüyorsa

  • Gebe kalmakta zorlanılıyorsa

  • Tüylenme ve akne artıyorsa

  • Ani kilo değişimi varsa

  • Kan şekeri dengesizliği şüphesi varsa

Erken tanı, uzun vadede diyabet, hipertansiyon ve kalp-damar hastalığı riskini azaltabilir.

Hemen Doktorla Görüş

Polikistik Over Sendromu PCOS Hakkında Sık Sorulan Sorular

1PCOS tamamen geçer mi?
Hayır; ancak doğru tedavi ile belirtiler kontrol altına alınabilir.
2PCOS hamile kalmayı engeller mi?
Yumurtlama düzensizliği nedeniyle zorlaştırabilir; ancak uygun tedaviyle gebelik şansı yüksektir.
3PCOS kilo aldırır mı?
İnsülin direnci nedeniyle kilo artışına yatkınlık görülebilir.
4PCOS’un kesin nedeni var mı?
Kesin nedeni bilinmez; ancak hormon dengesizliği ve insülin direnci en önemli faktörlerdir.
5PCOS için en etkili beslenme şekli nedir?
Düşük glisemik indeksli, dengeli ve düzenli öğünlerden oluşan beslenme önerilir.

👉 DoktorNotu

Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır. Polikistik over sendromu kişiye özel tedavi gerektiren bir durumdur.